Trong những năm gần đây, thuật ngữ “xã hội hóa” được sử dụng như một giải pháp, “cơ chế” cho việc cải cách hoạt động cung ứng dịch vụ công như: Công chứng, giáo dục, y tế, văn hóa, bảo vệ môi trường… Chính vì vậy, vai trò cung ứng dịch vụ có sự thay đổi chuyển từ độc quyền của nhà nước (đơn vị sự nghiệp công lập) sang hướng mở rộng cung ứng dịch vụ này ra khỏi khu vực nhà nước (ngoài công lập) nhằm huy động mọi nguồn lực xã hội cùng thực hiện mục tiêu cải thiện chất lượng cung ứng dịch vụ công. Để có những nghiên cứu tổng thể lý luận chung về xã hội hóa dịch vụ công, cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập, tự chủ ở đơn vị sự nghiệp công lập, thực trạng mức độ hài lòng của người dân, quá trình triển khai chủ trương tự chủ và tiến hành cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh Sơn La. Đồng thời, đưa ra những giải pháp và thực hiện thí điểm công tác xã hội hóa dịch vụ công theo tinh thần chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. Năm 2016, Trường Đại học Tây Bắc triển khai đề tài nghiên cứu khoa học “Thực hiện xã hội hóa các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh Sơn La hiện nay, thực trạng và đề xuất một số giải pháp”, Tiến sĩ Hoàng Phúc làm chủ nhiệm.
Qua nội dung và phương pháp nghiên cứu cho thấy: Những năm qua, tỉnh Sơn La đã tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành rà soát, sắp xếp, kiện toàn tổ chức các cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến huyện, xã như: Kiện toàn sắp xếp thu gọn đầu mối các Ban chỉ đạo của tỉnh; sắp xếp, kiện toàn các Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng của 12 huyện, thành phố, đầu năm 2017, thực hiện quyết định 1517/QĐ-UBND ngày 28/6/2016 của UBND tỉnh về việc sắp xếp, chuyển đổi các đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần giai đoạn 2016-2020, có một số đơn vị sự nghiệp công lập là Trung tâm đăng kiểm cơ giới thủy, bộ Sơn La, Bến xe khách Sơn La, Trung tâm Quy hoạch và Thiết kế kỹ thuật nông, lâm nghiệp Sơn La và Trung tâm Phát hành sách và vật tư văn hóa Sơn La đã chuyển đổi thành công ty cổ phần. Tiến trình thực hiện cổ phần hóa diễn ra khá thuận lợi, cổ phiếu được bán công khai theo đúng quy trình. Các đơn vị sau khi chuyển đổi hoạt động theo luật doanh nghiệp, quyền lợi người lao động được đảm bảo.

Hội thảo Đề tài “Thực hiện xã hội hóa các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh Sơn La hiện nay, thực trạng và đề xuất một số giải pháp”

Từ thực tế, Đề tài đã đi sâu nghiên cứu lý luận và thực tiễn về xã hội hóa dịch vụ công và cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập, khảo sát kinh nghiệm, chính sách của một số quốc gia. Đồng thời, phân tích các kết quả điều tra xã hội học về hai vấn đề lớn có liên quan đến thực trạng thực hiện xã hội hóa đơn vị sự nghiệp công lập, đó là vấn đề mức độ hài lòng của người dân khi sử dụng các dịch vụ công và vấn đề thực trạng hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh Sơn La hiện nay. Kết quả điều tra và các bảng biểu cung cấp nhiều thông tin thực tiễn hữu ích, phân tích dự báo tác động hệ quả của việc chuyển đổi từ đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần. Đề tài đã đề xuất một số giải pháp, lộ trình, cơ chế, chính sách thực hiện xã hội hóa một số loại hình dịch vụ công và cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh Sơn La (từ 2018-2025).
Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số khuyến nghị, như: Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về mục tiêu, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung đổi mới cơ chế quản lý, cơ chế tài chính và tổ chức lại hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập nhằm nâng cao nhận thức, tạo đồng thuận ở các ngành, các cấp, các đơn vị sự nghiệp và người dân tỉnh Sơn La trong việc thực hiện chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ công theo lộ trình, đề án đã được phê duyệt; trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh trong việc thực hiện nhiệm vụ. Tái cấu trúc lại sản phẩm dịch vụ, đánh giá lại thị trường kinh doanh, xác định lại điểm mạnh, điểm yếu của dịch vụ tại thị trường đó, dự báo biến động thị trường trong tương lai, đánh giá sản phẩm dịch vụ đang cung cấp trên thị trường; xác định giá bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược; bổ sung cơ chế cho phép người lao động là cán bộ, viên chức đơn vị chuyển đổi thành công ty cổ phần được phép vay cổ phần trong một thời gian cam kết nhất định, nếu hết thời gian cam kết không thanh toán được, cổ phần đó sẽ được bán đấu giá ra thị trường tự do...
Việc thực hiện thí điểm chuyển đổi đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần ở một số đơn vị sẽ góp phần làm sáng tỏ hơn quy trình, chỉnh sửa, bổ sung các cơ chế, chính sách về xã hội hóa dịch vụ công và cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập; huy động các nguồn lực xã hội, cung cấp sản phẩm dịch vụ có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu xã hội, phục vụ lợi ích cho người dân.
ánh Nguyệt