Hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ có vai trò rất lớn trong việc tạo lập luận cứ khoa học và thực tiễn cho các quyết sách về đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước và tạo ra các tri thức mới, công nghệ mới góp phần phát triển nhanh, bền vững đất nước.
Hàng năm, Nhà nước đã đầu tư một lượng kinh phí không nhỏ để thực hiện các nhiệm vụ KH&CN các cấp. Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 31/10/2012 về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã chỉ rõ: “Tăng cường nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu phục vụ hoạch định đường lối, chính sách phát triển đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh và mục đích công cộng; Phát huy và tăng cường tiềm lực KH&CN quốc gia; Phát triển hạ tầng thông tin và thống kê KH&CN quốc gia hiện đại”.
Một trong các đường lối chiến lược phát triển KH&CN phục vụ CHN-HĐH đất nước mà Đảng và Nhà nước đã đề ra là: Tăng cường tính công khai, minh bạch trong việc thực hiện các nhiệm vụ KH&CN và tăng cường phát triển thị trường công nghệ. Thông tin về các nhiệm vụ KH&CN là một trong các biện pháp hiện thực hóa chủ trương này và được thể hiện ở các mặt: Công khai thông tin về các nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước, qua đó củng cố niềm tin của cộng đồng nói chung và các tổ chức, cá nhân làm nhiệm vụ KH&CN nói riêng đối với hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về KH&CN; Tạo điều kiện thuận lợi để nhanh chóng áp dụng kết quả các nhiệm vụ KH&CN vào thực tiễn cuộc sống; Tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan quản lý nhà nước về KH&CN trong việc theo dõi, đánh giá tác động của KH&CN đối với phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc thống kê, đánh giá hiệu quả áp dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn cuộc sống.
Việc quản lý có hiệu quả các nhiệm vụ KH&CN sẽ giúp cho: Hạn chế tối đa hiện tượng trùng lặp các nhiệm vụ KH&CN; Cung cấp thông tin về tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ KH&CN; Cung cấp nguồn thông tin cập nhật; Tăng cường công khai, minh bạch trong việc thực hiện các nhiệm vụ KH&CN; Cung cấp thông tin về các phát hiện, sáng tạo mới – cơ sở để tạo ra các sản phẩm của xã hội; Đảm bảo tính kế thừa, giảm thiểu lãng phí trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Hoạt động thu thập, đăng ký, lưu giữ và công bố thông tin nhiệm vụ KH&CN đã được Nhà nước quan tâm chỉ đạo tổ chức thực hiện thông qua Nghị định số 11/2014/NĐ-CP ngày 18/02/2014 của Chính phủ về công tác Thông tin khoa học và công nghệ; Thông tư 14/2014/TT-BKHCN ngày 11/6/2014 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về thu thập, đăng ký, lưu giữ và công bố thông tin nhiệm vụ khoa học và công nghệ và nhiều văn bản chỉ đạo khác.
Ngày 20/11/2015, UBND tỉnh Sơn La ban hành Quyết định số 33/QĐ-UBND về quy định hoạt động thông tin khoa học và công nghệ tỉnh Sơn La. Quyết định đã cụ thể hóa việc thu thập, đăng ký, xử lý, lưu giữ, công bố và sử dụng thông tin nhiệm vụ KH&CN trên địa bàn tỉnh Sơn La. Theo Quyết định, Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN (Trung tâm) là tổ chức đầu mối về thông tin KH&CN của tỉnh. Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, sáu tháng đầu năm 2018, Trung tâm đã thu thập, đăng ký, lưu giữ, công bố thông tin kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN nghiệm thu năm 2017: 12 nhiệm vụ; Tiếp tục thu thập và công bố thông tin nhiệm vụ KH&CN đang tiến hành năm 2018 theo quy định; Thu thập thông tin Ứng dụng kết quả nhiệm vụ KH&CN năm 2017: 09 đơn vị thuộc đối tượng báo cáo. Tổng hợp báo cáo (theo mẫu 15 ban hành kèm theo Thông tư số 14/TT-BKHCN Gửi Cục Thông tin KH&CN quốc gia và Sở KH&CN theo quy định). Tiếp nhận 12 hồ sơ, tham mưu cấp giấy chứng nhận cho 12 nhiệm vụ KH&CN theo quy định hiện hành. Cung cấp thông tin theo yêu cầu của các đơn vị về nhân lực có hoạt động KH&CN; Doanh nghiệp KH&CN; tổ chức KH&CN và thông tin về nhiệm vụ KH&CN; cung cấp thông tin cho 30 lượt người với 81 lượt đầu tài liệu về KH&CN; Cung cấp kết quả tra cứu thông tin có liên quan đến 39 đề xuất đặt hàng nhiệm vụ KH&CN năm 2019 phục vụ Hội đồng KH&CN tỉnh.
Từng bước đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin về nhiệm vụ KH&CN đã và đang triển khai trên địa bàn tỉnh Sơn La, Trung tâm đã thực hiện Xây dựng cơ sở dữ liệu về nhiệm vụ KH&CN, đến nay đã tiến hành rà soát, phân loại theo lĩnh vực các nhiệm vụ KH&CN thực hiện theo từng giai đoạn. Giai đoạn 1996-2000 gồm 78 nhiệm vụ; Giai đoạn 2000-2005 gồm 64 nhiệm vụ; Tiến hành nhập liệu theo các trường, biểu ghi của hơn 100 nhiệm vụ đã thực hiện trong giai đoạn 1996-2000 và giai đoạn 2000-2005 vào phần mềm quản lý Cơ sở dữ liệu KH&CN. Số hóa 3.719 trang tài liệu về kết quả thực hiện nhiệm vụ giai đoạn 2000-2005 và cập nhật lên phần mềm quản lý Cơ sở dữ liệu KH&CN.
Hiện nay, Trung tâm đã và đang phối hợp với các cơ quan hữu quan trong tỉnh xây dựng và phát triển Mạng lưới thông tin KH&CN tỉnh Sơn La, nhằm đảm bảo chia sẻ, cung cấp đầy đủ thông tin nhiệm vụ KH&CN. Thông tin về nhiệm vụ KH&CN được Trung tâm xử lý, lưu giữ và công bố trên Cổng thông tin điện tử Khoa học và công nghệ Sơn La và đăng tải trên các ấn phẩm thông tin KH&CN, kịp thời tuyên truyền phổ biến thông tin về nhiệm vụ KH&CN triển khai trên địa bàn tỉnh, đồng thời phục vụ hiệu quả công tác quản lý nhà nước, nghiên cứu ứng dụng KH&CN góp phần phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Sơn La./.

Lò Thị Cơn