Năm 2018, HTX Phương Nam lần đầu tiên xuất khẩu thành công 1,5 tấn nhãn sang thị trường Mỹ. Đây không chỉ là một tín hiệu đáng mừng cho những hộ trồng nhãn thuộc HTX mà còn là niềm hy vọng về một thị trường tiêu thụ rộng lớn cho những người trồng nhãn trên địa bàn huyện Yên Châu. Để có được kết quả đó chính là nhờ sự nỗ lực vượt qua khó khăn, vất vả của 10 hộ dân thuộc HTX Phương Nam trong quá trình chăm sóc cây nhãn theo quy trình VietGap, để sản xuất ra sản phẩm nhãn chất lượng cao, đảm bảo an toàn, đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của các thị trường tiêu thụ, anh Trần Như Kiên – Giám đốc HTX Phương Nam cho biết: Để nâng cao sản lượng cũng như chất lượng quả nhãn các thành viên của HTX đã đồng thuận cao trong việc cải tạo và chăm sóc vườn nhãn theo đúng quy chuẩn Vietgap, sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cho phép và đảm bảo đúng liều lượng sử dụng, thời gian cách li và ghi nhật ký rõ ràng. Do đó chất lượng sản phẩm được người tiêu dùng đánh giá rất cao. Vui mừng hơn nữa là sản phẩm nhãn của HTX đã xuất khẩu thành công ra thị trường nước ngoài và nhận được những phản hồi rất tích cực.

Được thành lập năm 2016, hiện nay HTX Phương Nam có 10 thành viên với trên 80 ha nhãn. Những năm đầu thành lập, anh Kiên cùng các thành viên HTX đi tìm tòi, học hỏi khắp các nhà vườn về qui trình chăm sóc cũng như áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật nâng cao chất lượng sản phẩm nhãn, tìm đầu ra cho sản phẩm thông qua các kệnh tiêu thụ, khẳng định uy tín trên thị trường. Gia đình anh Nguyễn Văn Hừa bản Pha Cúng xã Lóong Phiêng huyện Yên Châu tham gia HTX Cây ăn quả và chăn nuôi Phương Nam ngay từ những ngày đầu thành lập với mong muốn hình thành nên vùng sản xuất nhãn tập trung, chất lượng cao và tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm nhãn của gia đình. Với 13ha vườn nhãn của gia đình, anh và các hộ khác trong HTX đã tiến hành cải tạo vườn nhãn và áp dụng chăm sóc nhãn theo đúng quy trình VietGAP. Đến nay, vườn nhãn của gia đình anh đã được cấp mã số vùng trồng, cây nào cũng sai trĩu quả.

Gia đình Chị Nguyễn Thị Duyên là thành viên HTX Phương Nam, gia đình chị trồng nhãn từ năm 2011 với diện tích ban đầu 8ha, thấy được hiệu quả kinh tế từ nhãn mang lại, đến nay diện tích của gia đình trên 12 ha và đã cho thu hoạch. Để đảm bảo sản lượng, chất lượng cũng như xuất khẩu gia đình chị đã lắp hệ thống Camera, hệ thống bể chứa nước để tưới, hệ thống máy bơm, ống dẫn nước đến các gốc, nhờ đó mà gia đình chị quản lý được vườn nhãn cũng như kiểm soát được dịch bệnh, chị Nguyễn Thị Duyên – Bản Pha Cúng xã Lóong Phiêng huyện Yên Châu cho biết:  Cứ tầm khoảng tháng 10 hàng năm chúng tôi xử lý phun và khoanh cần để nhãn ra hoa đều. Hàng năm khi thu hoạch xong sẽ  tỉa cành và bón phân, xới gốc và phun thuốc rửa vườn, phân bón cho cây  dùng phân sinh học là mùn lõi ngô. Khi cây đang cho quả non tiến hành tỉa bớt quả xấu, định kỳ khoảng 20 ngày thì bón phân NPK hỗn hợp và cắt tỉa chùm, khoảng 20 ngày sau lại tỉa một lượt, và tỉa đều hai lần một vụ thì nhãn rất đều và đẹp.

Cạnh tranh thị trường ngày một lớn đòi hỏi sản phẩm nông nghiệp của hợp tác xã (HTX) phải được nâng cao cả về năng suất lẫn chất lượng. Trong bối cảnh đó, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất đang được xem là một hướng đi tất yếu. Vì vậy, những  năm trở lại đây HTX Phương Nam bắt đầu vào sử dụng phân bón vi sinh và công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trong canh tác nhãn. Phương thức canh tác mới đã giúp nâng cao năng suất, chất lượng của sản phẩm nhãn nhằm hướng đến một nền sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường, không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong nước mà còn tiếp cận các thị trường lớn khó tính trên thế giới. Đến nay, HTX Phương Nam có 49 ha nhãn được Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ NN&PTNT) trao Giấy chứng nhận mã số vùng trồng và 39 ha nhãn được cấp Giấy chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP. Dự kiến năm 2019, HTX thu hoạch trên 1.000 tấn nhãn quả tươi, thu nhập ước trên 17 tỷ đồng. Nhờ áp dụng công nghệ, bên cạnh sản phẩm nhãn xuất bán ra thị trường tỉnh Thanh Hóa, Hà Nội và tỉnh Thái Nguyên, trong năm 2019 HTX sẽ vươn sang thị trường Trung Quốc và Mỹ, Anh.

Thành công của HTX Phương Nam là cầu nối quan trọng kết nối giữa người sản xuất với người tiêu dùng, là nhân tố kích thích để tạo ra sản phẩm năng suất, chất lượng cao... góp phần xây dựng mô hình hợp tác xã kiểu mới tạo ra bước đột phá trong các hoạt động sản xuất kinh doanh tập thể trên địa bàn tỉnh.

                                                                          Ánh Nguyệt – Phan Dương