Hợp tác “3 nhà”, thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học

Giải bài toán thương mại hóa các kết quả nghiên cứu không chỉ các trường đại học và viện nghiên cứu, không chỉ của doanh nghiệp, và không riêng của cơ quan chức năng, mà phải là một sự phối hợp toàn diện từ tất cả các bên. Nói cách khác, cần một sự hợp tác để xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa 3 nhà: Nhà nước - nhà doanh nghiệp - nhà khoa học.

Thương mại hóa thành công kết quả nghiên cứu khoa học

Mới đây, Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen đã nghiên cứu, sản xuất thành công thuốc Pegfilgrastim phối hợp điều trị ung thư và hiện nay thuốc đang được sử dụng tại một số bệnh viện và xuất khẩu. Đây là kết quả của Dự án “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học để sản xuất thuốc Peginterferon lambda 1, Pegfilgrastim đạt tiêu chuẩn Châu Âu” thuộc Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ cao đến năm 2020 do Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý.

Theo TS. Đỗ Minh Sĩ - Chủ nhiệm Dự án, Dự án được triển khai từ tháng 4 năm 2014 đến tháng 4 năm 2019 với mục tiêu nghiên cứu và sản xuất thành công Pegfilgrastim dùng trong điều trị giảm bạch cầu, Peginterferon lambda 1 dùng trong điều trị viêm gan B, C; hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất Peglamda 120/180/240 mcg đạt tiêu chuẩn chất lượng theo dược điển Châu Âu, quy mô 30.000 bơm tiêm/lô; hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất Peglamda 6mg đạt tiêu chuẩn chất lượng theo dược điển Châu Âu, quy mô 2.500 bơm tiêm/lô; đồng thời thương mại hóa thành công các sản phẩm.

Tính đến nay, Dự án đã đạt được cơ bản các mục tiêu đặt ra về khối lượng, chủng loại các sản phẩm theo đặt hàng gồm nguyên liệu Peginterferon lambda 1, nguyên liệu Pegfilgrastim, sản phẩm Peglamda và Pegcyte và các quy trình công nghệ sản xuất Peglamda, Pegcyte.  Sản phẩm Peglamda (Peginterferon lamda 1) đã được ứng dụng tại Bệnh viện 108 (năm 2015); sản phẩm Pegcyte (Pegfilgrastim) được sử dụng tại Bệnh viện K và các bệnh viện khác và bước đầu xuất khẩu.

Pegfilgrastim là hoạt chất được bác sỹ chỉ định dùng cho những bệnh nhân điều trị hóa trị liệu độc tế bào gốc do mắc các bệnh ác tính. Nó có tác dụng rút ngắn thời gian giảm bạch cầu trung tính và giảm tỷ lệ sốt do hạ tỷ lệ bạch cầu trung tính. Hoạt chất này cũng được dùng để kích thích tủy xương sản xuất tế bào máu mới. Thuốc được dùng theo đường tiêm dưới da, thường là tiêm một lần trong mỗi chu kỳ hóa trị.

Theo thông tin từ Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen, hiện nay giá của Pegfilgrastim do Công ty sản xuất có giá khoảng 5 triệu đồng, trong khi trên thị trường sản phẩm cùng loại có giá khoảng 13 triệu đồng.

Đại diện Văn phòng Các chương trình Khoa học và Công nghệ quốc gia, các chuyên gia, thành viên trong Hội đồng đều đánh giá cao những kết quả Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen đạt được và nhất trí cho rằng, việc Công ty Nanogen có thể sản xuất thành công một số sản phẩm sinh dược phẩm là một tín hiệu rất đáng mừng cho công nghiệp dược nước ta. Bởi xây dựng mô hình sản xuất protein có hoạt tính tái tổ hợp ứng dụng sản xuất thuốc sinh học chữa các căn bệnh nan y là một công nghệ rất khó thực hiện, ngành hóa dược cũng đang tìm giải pháp. Nếu nắm chắc công nghệ này, trình độ khoa học kỹ thuật của các cán bộ khoa học kỹ thuật trẻ ở Việt Nam sẽ tiếp cận với trình độ trên thế giới.

Dự án thành công cũng sẽ giúp cung cấp cho thị trường Việt Nam các sinh phẩm, liệu pháp điều trị có chất lượng bảo đảm và giá thành cạnh tranh góp phần bình ổn thị trường dược phẩm. Đây cũng là một minh chứng thể hiện rõ nét việc đầu tư đúng hướng, có hiệu quả của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Liên kết chuyển giao tri thức, kết quả nghiên cứu giữa các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu, trường Đại học cho các doanh nghiệp có thể coi là yếu tố quyết định, giúp phát triển thị trường khoa học công nghệ

"Công thức" phát triển thị trường khoa học công nghệ

Theo các chuyên gia, giải bài toán thương mại hóa các kết quả nghiên cứu không chỉ các trường đại học và viện nghiên cứu, không chỉ của doanh nghiệp, và không riêng của cơ quan chức năng, mà phải là một sự phối hợp toàn diện từ tất cả các bên. Nói cách khác, cần một sự hợp tác để xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa 3 nhà: Nhà nước - nhà doanh nghiệp - nhà khoa học. Đó cũng là “công thức” phát triển mang tính quốc tế.

Các trường Đại học, Viện nghiên cứu là nơi tập trung các hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ và lưu giữ hầu hết các kết quả nghiên cứu, sáng chế. Mặc dù không ít Viện, trường đã đạt được nhiều thành công trong việc chuyển giao công nghệ, thương mại hóa các sáng chế, tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, con số này chưa tương xứng với tiềm năng.

Trong liên kết chuyển giao tri thức, kết quả nghiên cứu giữa các nhà khoa học tại Viện nghiên cứu, trường Đại học cho các doanh nghiệp có thể coi là yếu tố quyết định, giúp phát triển thị trường khoa học công nghệ nhằm nâng cao trình độ khoa học công nghệ ở Việt Nam. Việc thúc đẩy thương mại hóa sáng chế góp phần tích cực thúc đẩy phát triển thị trường khoa học và công nghệ, đẩy nhanh ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn cuộc sống.

Thị trường khoa học và công nghệ là một bộ phận cấu thành của thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, có vai trò then chốt trong việc tạo môi trường thúc đẩy hoạt động sáng tạo, đổi mới công nghệ; nâng cao năng lực khoa học và công nghệ quốc gia phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Chương trình phát triển thị trường khoa học và công nghệ đến năm 2020 được xây dựng trên quan điểm phát huy vai trò chủ thể trung tâm của doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp khoa học và công nghệ; chủ động tích cực hội nhập với khu vực và thế giới để phát triển thị trường khoa học và công nghệ.

Nhằm đạt được mục tiêu hỗ trợ tuyên truyền, kết nối, khai thác hiệu quả các hoạt động, sự kiện về xúc tiến phát triển thị trường khoa học và công nghệ. Fanpage Facebook Sàn Công Nghệ Vui hiện đang cập nhật cơ chế chính sách mới; cập nhật các công nghệ mới và tư vấn phương án ứng dụng đổi mới công nghệ; cập nhật thông tin về các nguồn ngân sách hỗ trợ thương mại hóa các sản phẩm khoa học và công nghệ; Chính sách ưu đãi mới nhất dành cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ…

Ngoài ra, các nhà khoa học, nhà đầu tư, doanh nghiệp có thể tìm hiểu thêm về Luật chuyển giao công nghệ, các cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển thương mại hóa và ứng dụng công nghệ trên hệ thống trả lời tự động - Chatbot của trang này.

Nguồn: Dự án phát triển Cộng đồng thị trường KH&CN (Chương trình 2075)