Trong những năm gần đây, huyện Phù Yên đã tập trung phát triển diện tích cây ăn quả có múi, chủ lực là các loại cam và quýt ngọt, mang lại hiệu quả kinh tế cao, tăng thu nhập và làm giàu cho nhiều hộ gia đình. Tại hợp tác xã (HTX) trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng, xã Mường Cơi, huyện Phù Yên cây quýt ngọt của được xác định là một trong những cây trồng mũi nhọn phát triển kinh tế của địa phương. Sản phẩm quýt ngọt đã được cấp chứng nhận VietGAP vào năm 2019, đồng thời gắn tem truy xuất nguồn gốc trước khi xuất bán ra thị trường. Để xây dựng thương hiệu bền vững, nâng cao hiệu quả kinh tế, HTX  tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, trong đó tiếp tục chú trọng duy trì quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Để HTX mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho thành viên. Anh Nguyễn Văn Sử, thành viên HTX trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng bắt đầu chuyển đổi trồng cây quýt ngọt từ năm 2011. Mặc dù đây là vùng đất dốc nhưng gia đình anh tiến hành cải tạo đất đầu tư hệ thống tưới tự động, ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nên 1,5 ha cây quýt ngọt của gia đình anh Sử sinh trưởng, phát triển tốt. Tính đến năm 2020 này, vườn quýt ngọt của gia đình cho thu hoạch được 4 năm, riêng năm 2019, gia đình anh Sử thu trên 45 tấn quýt ngọt, sau khi trừ chi phí đầu tư, lãi trên 700 triệu đồng. Chính vì sản xuất theo hướng hữu cơ, nên sản phẩm quýt ngọt của gia đình anh Sử có chất lượng cao, mẫu mã đẹp, đảm bảo an toàn được khách hàng đánh giá cao. Anh Nguyễn Văn Sử - HTX trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng, xã Mường Cơi, Phù Yên, Sơn La cho biết: Ngay từ khi lựa chọn cây quýt ngọt là cây trồng chủ lực, chúng tôi xác định là để sản phẩm có chỗ đứng trên thị trường và được người tiêu dùng lựa chọn, bắt buộc chúng tôi làm ra sản phẩm chất lượng, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng. Là những người đi đầu trong trồng cây ăn quả trên đất dốc, chúng tôi đã  tìm hiểu và áp dụng theo quy trình VietGAP, đi sâu về phân bón hữu cơ, hạn chế sử dụng phân bón hóa học. Các loại thuốc bảo vệ thực vật được chúng tôi lựa chọn đều có nguồn gốc sinh học. Vì nó ít gây ảnh hưởng đến môi trường và ít độc hại đến người tiêu dùng.

HTX trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng được thành lập năm 2018, gồm 11 thành viên, với 28,5 ha trồng cây ăn quả các loại như: Cam đường canh, quýt Thái, bưởi diễn, bưởi da xanh, cam Vinh… các xã viên đều là những cán bộ, đảng viên tâm huyết và có nhiều diện tích cây ăn quả có múi của bản. Trong hoạt động sản xuất, thành viên HTX đều tuân thủ việc chăm sóc cây ăn quả theo quy trình của VietGAP, có sổ nhật ký ghi chi tiết sản phẩm từ khâu bón phân, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh để tạo ra sản phẩm sạch, an toàn, đảm bảo sức khỏe bản thân và người tiêu dùng. Ông Trần Thanh Bình - HTX trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng, xã Mường Cơi, Phù Yên cho biết: Chúng tôi làm cam sạch, an toàn, sau 2-3 năm, một số anh em trong HTX thay đổi cam an toàn, cam sạch sang VietGAP mang lại hiệu quả rất là cao, được các khách ở xa biết tới, tìm đến và đặt hàng mua”.

Để cây ăn quả đạt năng suất và sản lượng cao, các xã viên HTX trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng rất chú trọng bước chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho cây ở các thời điểm như ra hoa, đậu quả, quả non. Ngoài ra, trước khi thu hoạch quả từ  1 - 2 tháng tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để quả không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Quýt ngọt sau khi thu hái sẽ được sơ chế, đóng gói bao bì, dán tem nhãn giúp người tiêu dùng nhận diện đầy đủ thông tin về quá trình sản xuất, nguồn gốc, suất xứ khi truy cập mã vạch. Hằng năm, các thành viên HTX được Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tập huấn kiến thức về sản xuất hoa quả sạch cũng như thường xuyên trao đổi kinh nghiệm sản xuất, kết nối tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm... Ông Nguyễn Duy Khanh, Giám đốc HTX trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng, xã Mường Cơi, Phù Yên, Sơn La chia sẻ: Để sản phẩm của HTX vào được OCOP thì chúng tôi đã tuyên truyền, vận động và tuyệt đối là quán triệt các thành viên trong HTX thực hiện đúng theo quy trình từ khâu chăm sóc, bón phân theo hướng bón ít phân hóa học, chủ yếu là bón bằng phân chuồng, phân hữu cơ, phân ủ hoai mục, nghiền ngô, đỗ để bón, hạn chế tối đa thuốc bảo vệ thực vật, nguồn nước sạch, đạt tiêu chuẩn. Khi phun thuốc phải phun thuốc sâu sinh học có độ độc thấp, đảm bảo thời gian cách ly”

Thời gian tới, HTX trồng cây ăn quả Nghĩa Hưng tiếp tục đẩy mạnh xây dựng quảng bá, khai thác tối đa việc bảo vệ quyền thương hiệu như bao bì, đóng gói, nhãn mác, mã QR, đầu tư xây dựng hạ tầng, thiết bị máy móc. Tiếp tục vận động thêm một số bà con trồng cây ăn quả trên địa bàn tham gia HTX , chủ động được nguồn nguyên liệu, nắm bắt tín hiệu thị trường để khai thác tối đa lợi ích kinh tế theo quy mô. Đồng thời, giám sát chặt chẽ các thành viên HTX thực hiện chăm sóc cây ăn quả theo quy trình VietGAP, tạo sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng, cũng như nâng cao uy tín sản phẩm, tạo thương hiệu sản phẩm quả của HTX.

                                                                                       Ánh Nguyệt