Tỉnh Sơn La có nhiều tiểu vùng có đặc trưng sinh thái khác nhau, trong đó, các huyện như Mộc Châu, Vân Hồ, Yên Châu, Mai Sơn, Phù Yên và thành phố Sơn La có nhiều điều kiện thuận lợi về thời tiết, khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng để phát triển sản xuất rau. Ðể giúp người dân đẩy mạnh sản xuất rau an toàn gắn với chuỗi tiêu thụ sản phẩm ra thị trường trong và ngoài tỉnh... góp phần nâng cao thu nhập và xây dựng nông thôn mới ổn định, bền vững; Sở KH&CN đã tham mưu cho UBND tỉnh Sơn La phê duyệt triển khai dự án  Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Rau an toàn Sơn La” cho sản phẩm rau an toàn của tỉnh Sơn La”, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hệ thống nông nghiệp (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) là đơn vị chủ trì thực hiện. 

Với mục tiêu phát triển bền vững chuỗi giá trị dựa trên xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận (NHCN) “Rau an toàn Sơn La” nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo thêm giá trị gia tăng và thu nhập cho các tác nhân tham gia trong chuỗi giá trị rau an toàn của tỉnh Sơn La. Để thực hiện được mục tiêu, đơn vị chủ trì thực hiện dự án đã tiến hành xây dựng bộ hồ sơ đăng ký NHCN “Rau an toàn Sơn La”; Xây dựng  cơ chế quản lý NHCN có hiệu quả sau khi được cấp văn bằng bảo hộ; Phát triển NHCN thông qua xây dựng liên kết sản xuất và tiêu thụ theo chuỗi giá trị, quảng bá giới thiệu sản phẩm rau an toàn Sơn La trên thị trường, từ đó duy trì và nâng cao danh tiếng sản phẩm, cải thiện thu nhập của người sản xuất, hợp tác xã, doanh nghiệp phân phối, bán lẻ rau an toàn của tỉnh Sơn La.

Sau  gần 02 năm triển khai thực hiện, năm 2020 nhãn hiệu chứng nhận Rau an toàn Sơn La đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 348367, cấp theo quyết định số 23553/QĐ-SHTT ngày 25/3/2020. Vùng bảo hộ nhãn hiệu rau an toàn Sơn La gồm: Vân Hồ, Mộc Châu, Yên Châu, Mai Sơn, Phù Yên, Thuận Châu, Mường La và thành phố Sơn La. Sau khi nhãn hiệu chứng nhận Rau an toàn Sơn La được bảo hộ; Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Sơn La đã cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận cho các tổ chức/tập thể: Hợp tác xã (HTX) rau an toàn An Tâm, HTX rau an toàn Vân Hồ, HTX A Cao, HTX Nông nghiệp hữu cơ Chiềng Sinh, HTX dịch vụ nông nghiệp Mường Tấc, HTX dịch vụ phát triển nông nghiệp 19/5, Công ty TNHH thiết bị - sách giáo dục Thành Cương.

          Trong khuôn khổ thực hiện dự án, để nâng cao năng lực cho chủ sở hữu, cơ quan phối hợp quản lý và các cá nhân, tổ chức sử dụng nhãn hiệu; Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hệ thống nông nghiệp đã phối hợp cùng với phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phòng Kinh tế tại các huyện/thành phố tổ chức tập huấn với các nội dung: Giới thiệu về Nhãn hiệu chứng nhận; Quản lý và sử dụng Nhãn hiệu chứng nhận; Kiểm soát chất lượng sản phẩm mang Nhãn hiệu chứng nhận; Marketing và phát triển thị trường sản phẩm mang Nhãn hiệu chứng nhận theo chuỗi giá trị.

            Nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động tiêu thụ sản phẩm, dự án đã thiết kế bao bì sản phẩm, hỗ trợ hệ thống truy xuất nguồn gốc QR code, in ấn thử nghiệm túi đóng gói sản phẩm nhằm quảng bá, giới thiệu thương hiệu; ngoài ra thực hiện hỗ trợ cho các cơ sở đi quảng bá, giới thiệu các sản phẩm của đơn vị tại các hội chợ trong và ngoài tỉnh. Dự án đã bàn giao hệ thống truy xuất nguồn gốc bao gồm phần mềm truy xuất nguồn gốc, máy in, tem, phôi sản phẩm và bộ nhận diện sản phẩm rau an toàn Sơn La bao gồm 70 sổ tay, 4000 tờ rơi, 40 Poster, 8000 bao bì, 24.880 nhãn mác cho 6 doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất rau an toàn được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “Rau an toàn Sơn La” trên địa bàn tỉnh. 

Sản phẩm rau an toàn Sơn La bày bán tại chuỗi siêu thị Happy Mart – Hà Đông, Hà Nội

Thông qua nội dung này các đơn vị sẽ có bao bì, tem, nhãn mác đẹp, thông tin rõ ràng; góp phần tạo điều kiện giúp đỡ các đơn vị từng bước được mở rộng thị trường. Dự án đã triển khai kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm rau an toàn Sơn La cho các hợp tác xã với một số đối tác tại Hà Nội như: Chuỗi cửa hàng tiện ích Biggreen, chuỗi siêu thị Happy Mart, siêu thị K&K Mart, cửa hàng thực phẩm sạch Thiên Cảnh Farm. 

Từ việc thực hiện dự án của dự án, người nông dân đã có những định hướng rõ ràng về loại cây rau có thể phát triển thành thế mạnh của vùng, cũng như việc mở ra những thị trường tiêu thụ tiềm năng, để góp phần phát triển chuỗi bền vững, lâu dài hơn. Đồng thời, giúp giải quyết việc làm, định hướng chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nâng cao thu nhập và ổn định kinh tế hộ gia đình; tạo điều kiện cho người nông dân tiếp cận với tiến bộ Khoa học kỹ thuật, mạnh dạn đầu tư vào các sản phẩm nông sản chủ lực, có thế mạnh; thay đổi tập quán sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa, có sự liên kết giữa các thành phần kinh tế... Có thể khẳng định, hiệu quả của dự án sẽ nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh trong việc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm trên thị trường và hình thành đầu ra nông sản ổn định cho nông dân, góp phần nâng cao thu nhập và xây dựng nông thôn mới ổn định, bền vững.

Bích Đào