Ngày 24/11/2023, tại Hội trường Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Sơn La, Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp tỉnh tiến hành họp, đánh giá nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu cơ sở dữ liệu về đất đai và đề xuất tạo quỹ đất phục vụ thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội huyện Mộc Châu, Vân Hồ tỉnh Sơn La". Ông Lưu Bình Khiêm - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ làm Chủ tịch Hội đồng.

Hội đồng nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu cơ sở dữ liệu về đất đai và đề xuất tạo quỹ đất phục vụ thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội huyện Mộc Châu, Vân Hồ tỉnh Sơn La”

Đề tài thuộc danh mục nhiệm vụ khoa học và công nghệ được UBND tỉnh đặt hàng năm 2022, do Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội chủ trì, tiến sĩ Hoàng Thị Hương làm chủ nhiệm với mục tiêu: nghiên cứu, phân tích cơ sở dữ liệu về đất đai và một số yếu tố liên quan khác trong mối quan hệ với thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện Mộc Châu, Vân Hồ - tỉnh Sơn La; đề xuất được giải pháp để tạo lập quỹ đất phục vụ mục tiêu thu hút đầu tư phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn huyện Mộc Châu, Vân Hồ trong thời gian tới.

Sau hơn 01 năm triển khai nghiên cứu, trên cơ sở hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về tạo quỹ đất gắn với mục tiêu thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện, đồng thời phân tích cơ sở dữ liệu đất đai cũng như đánh giá công tác quản lý, sử dụng đất đai giai đoạn 2016-2021 và một số yếu tố liên quan khác trong tạo lập quỹ đất phục vụ mục tiêu thu hút đầu tư tại huyện Mộc Châu và Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Giai đoạn 2016-2021, huyện Mộc Châu đã tạo quỹ đất với tổng diện tích 131,23ha phục vụ cho nông nghiệp, dịch vụ, xây dựng khu chế biến nông sản, phát triển nông nghiệp công nghệ cao và phát triển du lịch, tổng diện tích đất đã thu hồi để phục vụ cho các công trình dự án trên địa bàn huyện là 131,23ha. Tại huyện Vân Hồ, giai đoạn 2016-2021, đã tạo quỹ đất với tổng diện tích 261,47ha phục vụ sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái và dịch vụ; phát triển hạ tầng. Tổng diện tích đã thu hồi để phục vụ cho các công trình dự án là 261,47ha. Nhìn chung, công tác tạo quỹ đất đã được chính quyền 2 huyện quan tâm triển khai, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất sạch được thực hiện đúng quy định của pháp luật đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Đặc biệt, với các dự án lớn, dự án trọng điểm có sự chỉ đạo, phối hợp của các cơ quan ban ngành từ tỉnh đến huyện. Ngoài ra, huyện và các ngành thường xuyên kiểm tra tiến độ thực tế của dự án để đánh giá tiến độ, nắm bắt khó khăn, kịp thời tháo gỡ.

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã tạo ra cơ sở pháp lý quan trọng trong thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Hạn chế việc giao đất, cho thuê đất cho các chủ đầu tư không có năng lực, bước đầu khắc phục tình trạng  giao đất, cho thuê đất tràn lan, lãng phí. Tuy nhiên, một trong những khó khăn lớn nhất trong quá trình triển khai tạo quỹ đất là việc áp dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, do cơ chế, chính sách pháp luật còn nhiều bất cập, một số quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không phù hợp, đặc biệt là chính sách hỗ trợ đất trồng cây lâu năm trong cùng thửa đất có nhà ở, hiện chỉ hỗ trợ như đất nông nghiệp khác. Các quy định pháp luật về đất đai thường xuyên thay đổi dẫn đến vướng mắc trong việc áp dụng. Số lượng đơn khiếu nại, khiếu kiện còn phát sinh nhiều, nhất là tại các dự án thu hồi đất có vị trí thuận lợi. Nguyên nhân chính là do giá đất bồi thường tại phần lớn các dự án còn thấp hơn nhiều giá thị trường, dẫn đến việc người dân không thỏa mãn về phương án bồi thường, hỗ trợ.

Công tác quản lý Nhà nước về đất đai trước đây còn một số tồn tại, vướng mắc, việc điều tra, đo đạc, lập và chỉnh lý hồ sơ địa chính chưa được cập nhật kịp thời; nhiều trường hợp sử dụng đất chưa đúng với thực tế; việc quản lý quỹ đất công còn buông lỏng... gây khó khăn cho việc xác định nguồn gốc đất để xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ. Việc thu hút đầu tư chưa chủ động theo quy hoạch sử dụng đất, một số nhà đầu tư năng lực còn hạn chế, có biểu hiện chuyển nhượng dự án sau khi được giao đất, cho thuê đất mà không đầu tư gây lãng phí tài nguyên đất.

Để tiếp tục tạo quỹ đất sạch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đề tài đề xuất 04 nhóm giải pháp bao gồm: Giải pháp về quy hoạch, quản lý sử dụng đất; giải pháp về cơ chế chính sách thu hút đầu tư; giải pháp sử dụng đất cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao, đất du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp đất sử dụng phát triển công nghiệp chế biến nông sản và nhóm giải pháp tổ chức thực hiện.

Phát biểu tại buổi nghiệm thu, ông Lưu Bình Khiêm đánh giá cao kết quả đề tài đạt được trong quá trình nghiên cứu, các nội dung triển khai đã bám sát mục tiêu theo thuyết minh được phê duyệt. Tuy nhiên, đề tài cần bổ sung các số liệu mới nhất về dữ liệu đất đai, các vùng ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao đã được công nhận, bổ sung giá đất tại thời điểm hiện tại trên địa bàn tỉnh. Cập nhật các quyết định, quy hoạch của tỉnh Sơn La, Phân tích cơ sở dữ liệu về các khu chế biến gắn với chủ trương phát triển cây ăn quả, quá trình đánh giá quản lý, sử dụng và yếu tố tác động nên thể hiện qua biểu đồ, sơ đồ hóa để các nhà quản lý, đầu tư dễ theo dõi, nắm bắt, tra cứu các quỹ đất tại các địa điểm tại huyện Mộc Châu, Vân Hồ. Đối với các giải pháp đề tài đề xuất cần đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, công tác tuyên truyền vận động, tích hợp các cơ sở dữ liệu về đất đai trên hệ thống dữ liệu của Trung tâm Điều hành thông minh (IOC) tỉnh Sơn La góp phần vào quá trình thực hiện thu hút đầu tư phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội địa phương trong thời gian tới.

Với kết quả đạt được, Hội đồng nhất trí nghiệm thu đề tài đạt yêu cầu.

                                                                      Ánh Nguyệt