Mảnh đất Phù Hoa tươi đẹp, nơi có cánh đồng Mường Tấc được mệnh danh là một trong 04 cánh đồng lớn vùng Tây Bắc theo câu truyền khẩu “Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc”. Cánh đồng Mường Tấc trù phú, với trên 1.600 ha lúa hai vụ, với năng suất trung bình từ 60 - 80 tạ thóc/ha. Ngày nay, cùng với việc đưa nhiều giống lúa chất lượng cao vào gieo cấy, người nông dân huyện Phù Yên còn đang dần chuyển đổi từ hình thức canh tác lúa vô cơ sang hữu cơ, góp phần tích cực trong việc nâng cao giá trị sản phẩm, tạo động lực để hướng tới nâng tầm thương hiệu gạo Phù Yên trên thị trường trong và ngoài tỉnh.
Bà con nông dân xã Quang Huy, huyện Phù Yên thu hoạch lúa
Không chỉ nổi tiếng bởi “cơm nếp dẻo, cá nướng thơm” đã đi vào trong thi ca, qua những câu ví trữ tình đằm thắm, mà hạt gạo Mường Tấc được người tiêu dùng ưa chuộng từ rất lâu bởi chất lượng thơm dẻo. Để nhận diện sản phẩm gạo Phù Yên; đáp ứng thị trường phân phối nội tỉnh và phát triển đến thị trường cao cấp ở thành phố lớn, tỉnh Sơn La phê duyệt Dự án “Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Phù Yên” cho sản phẩm gạo của huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La”. Dự án được bắt đầu thực hiện từ tháng 6/2021, do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hệ thống nông nghiệp chủ trì, Thạc sỹ Lê Đức Công là Chủ nhiệm. Trong 02 năm triển khai, Dự án xây dựng bộ hồ sơ đăng ký nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Phù Yên” và được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ; xây dựng được hệ thống quản lý và kiểm soát sản phẩm mang nhãn hiệu chứng nhận sau khi được cấp văn bằng bảo hộ; quảng bá, giới thiệu sản phẩm gạo Phù Yên mang nhãn hiệu chứng nhận; xây dựng, phát triển chuỗi giá trị gạo Phù Yên theo hướng liên kết giữa nông dân, hợp tác xã với doanh nghiệp thu mua, chế biến, tiêu thụ sản phẩm.
Theo ông Phan Ngọc Bắc, Phó Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Sơn La: Trong thời gian tới không riêng gì với sản phẩm gạo của Phù Yên mà đối với các sản phẩm khác, Sở Khoa học và Công nghệ tập trung tham mưu cho tỉnh tăng cường xúc tiến đầu tư, giới thiệu, quảng bá trong nước và có những chương trình giới thiệu, quảng bá sản phẩm này ở nước ngoài. Công tác bảo hộ thành công thương hiệu cho sản phẩm chủ lực chỉ là bước đầu còn quá trình giữ gìn, phát triển, duy trì nó thì mới là phần rất quan trọng trong việc phát huy, phát triển giá trị của các văn bằng bảo hộ đã được công nhận”.
Huyện Phù Yên hiện có 130 ha trồng lúa được cấp giấy chứng nhận sản xuất hữu cơ cùng với đó sản phẩm gạo Phù Yên đã được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Nhờ vậy, giá trị và thương hiệu sản phẩm gạo đang từng bước được khẳng định, tạo sức lan tỏa sâu rộng, góp phần thay đổi tư duy sản xuất của nhân dân các xã vùng trọng điểm lúa. Hiện nay, UBND huyện đang chỉ đạo các địa phương rà soát, thống kê số hộ dân có mong muốn tiếp cận với cách thức sản xuất lúa hữu cơ. Trên cơ sở đó, huyện sẽ chỉ đạo tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật sản xuất cho các hộ trồng lúa, từng bước mở rộng diện tích trồng lúa hữu cơ, đảm bảo nguồn cung cấp sản phẩm gạo cho các doanh nghiệp, người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, góp phần quan trọng trong thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới tại các địa phương. Bà Đinh Thị Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La cho biết: Cùng với việc thực hiện các chính sách phát triển KT-XH góp phần chung tay xây dựng nông thôn mới thì ngành sản xuất lúa gạo cũng góp phần rất lớn trong việc chung tay xây dựng nông thôn mới, chúng tôi đã tập trung cho bà con sản xuất theo hướng hữu cơ vừa thân thiện, vừa bảo vệ môi trường. Ngoài sản xuất lúa hữu cơ để đảm bảo an ninh lương thực còn tăng thu nhập cho người dân thông qua việc sản xuất chất lượng cao. Từ đó, giá trị của sản phẩm lúa gạo sẽ được nâng cao mang lại thu nhập cho người dân”.
Được dự án lựa chọn để thực hiện hỗ trợ hoạt động sản xuất và xây dựng thương hiệu “Gạo Phù Yên”, HTX Dịch vụ nông nghiệp Quang Huy, xã Quang Huy đã chuyển đổi dần diện tích trồng lúa từ phương pháp truyền thống sang sản xuất lúa hữu cơ. Đến nay, HTX có 126 ha được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Bà Cầm Thị Ngân, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Quang Huy, huyện Phù Yên, Sơn La chia sẻ: Qua đánh giá thực tế việc sử dụng phân bón hữu cơ vừa thân thiện môi trường, vừa cải tạo được đất, chất lượng gạo ngon hơn, giá bán tăng từ 20 đến 25% so với giá của gạo thông thường. Các thành viên HTX được tập huấn nâng cao kỹ thuật chăm sóc lúa và những nội dung cơ bản về quy chế quản lý, sử dụng nhãn hiệu chứng nhận đối với sản phẩm gạo, điều kiện để sản phẩm mang nhãn hiệu chứng nhận, quy định kiểm soát chất lượng sản phẩm, vấn đề marketing, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị.
Đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ trao Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu “Gạo Phù Yên”.
Ngày 25/11, trong khuôn khổ Ngày hội Du lịch Văn hoá huyện Phù Yên năm 2023, Gạo Phù Yên đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận, cho các giống lúa: BC15, J02, Đài thơm 8, các giống lúa này đảm bảo tiêu chí về cảm quan, lý hóa và an toàn thực phẩm. Khu vực địa lý tương ứng với nhãn hiệu chứng nhận gồm 10 xã, thị trấn của huyện Phù Yên. Trong quá trình thực hiện, dự án tiến hành hỗ trợ về xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc thông tin dựa trên ứng dụng công nghệ thiết kế và in ấn sử dụng mã tem QR code, tem truy xuất nguồn gốc được gắn trực tiếp trên bao bì sản phẩm gạo Phù Yên...
Việc xây dựng thành công nhãn hiệu chứng nhận “Gạo Phù Yên” là cơ sở để huyện Phù Yên từng bước mở rộng diện tích trồng lúa hữu cơ, là khung pháp lý, tạo nền tảng vững chắc cho sản phẩm “Gạo Phù Yên” của tỉnh miền núi phía bắc Sơn La vươn ra thị trường trong nước và quốc tế, đồng thời giúp nâng cao giá trị của sản phẩm trên thị trường. Đây cũng là một bước đi phù hợp với chính sách của Tỉnh và tinh thần Nghị quyết Đại hội Đại biểu đảng bộ tỉnh lần thứ XV, là động lực để người dân trồng lúa tiếp tục sản xuất ra những hạt gạo thơm, ngon, mang thương hiệu của miền đất Phù Hoa lan tỏa tới người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.
Ánh Nguyệt