Để từng bước nâng cao chất lượng KCB tại tuyến cơ sở, góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên thì việc tiến hành nghiên cứu khảo sát thực trạng hoạt động khám chữa bệnh của các TYT, đánh giá năng lực chuyên môn KCB của các y bác sỹ hiện đang công tác tại các trạm y tế cũng như tìm hiểu sự tiếp cận và sử dụng dịch vụ KCB của người dân tại trạm y tế xã, năm 2019, Trường Cao đẳng Y tế Sơn La đã thực hiện nghiên cứu đề tài “Đánh giá thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh tại trạm y tế xã tỉnh Sơn La”, Ông Lê Anh Tuân - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Sơn La làm chủ nhiệm.

Đề tài đã tiến hành khảo sát các Trưởng trạm y tế xã, cán bộ của Trạm y tế xã (TYTX), Trạm y tế xã, Lãnh đạo y tế huyện, các hộ gia đình của 7/12 huyện thành phố của tỉnh Sơn La, mỗi huyện chọn 3 xã ngẫu nhiên. Qua tổng hợp kết quả điều tra, khảo sát thực trạng nguồn lực và hoạt động khám chữa bệnh của trạm y tế xã cho thấy: Cơ cấu mỗi TYTX chỉ có trung bình 1 Bác sĩ đa khoa, nhân lực chủ yếu là Y sỹ đa khoa còn các đối tượng khác phân bố rất ít chưa đạt chuẩn Quốc gia về nhân lực; Tỷ lệ TYT xã có phương tiện vận chuyển cấp cứu thấp <16,7%. Vùng 1,3 không có; Đa phần sử dụng nguồn nước ở bên ngoài (>40%) trong khi đó ở các vùng sử dụng thêm nguồn nước suối ngay tại trạm; Phần lớn các TYT đều chưa có đủ các phòng cơ bản. Phòng xét nghiệm và phòng tiệt trùng là hai phòng có tỷ lệ thấp nhất (16,7%-44,4%). Khu vực 3 có ít xã nhất đạt tiêu chí 33,3%; khu 1,2 có tỷ lệ đạt cao hơn từ 50% trở lên; Các trang thiết bị như cân người lớn, cân trẻ em, nhiệt kế, ống nghe, bộ đo huyết áp, nguồn ánh sáng, bộ dụng cụ tiêm truyền trên cơ bản đều được trang bị đầy đủ ở các TYT xã, và phần lớn đều hoạt động được; Các TYT cơ bản được trang bị đủ cơ số thuốc thông thường nhưng thiếu về chủng loại và số lượng. Có 43,1% người ốm đến TYT khám, 44,7% là ở nhà; Đa số các hộ gia đình sử dụng dịch vụ điều trị ngoại trú, mua thuốc và khám thai. 99,1% người ốm đến khám chữa bệnh tại TYT có thẻ bảo hiểm y tế. Tỷ lệ người dân đến khám tại trạm y tế rất cao 74,0%, còn bệnh viện tuyến trên đạt từ 10,3 đến 13,7%.

Trước thực trạng đó, nhóm thực hiện đề tài đã đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh của trạm y tế: Cần phải tăng cường việc tuyên truyền về tác dụng của bảo hiểm y tế, cách sử dụng từng loại thẻ đến từng người dân; Đẩy mạnh truyền thông trên các phương tiên thông tin đại chúng về công tác khám chữa bệnh tại TYTX; Tăng cường đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất choTYTX; Củng cố nhân lực để trạm y tế xã đạt chuẩn về nhân lực và đào tạo nâng cao cho cán bộ y tế cơ sở. Bên cạnh đó đề tài cũng đưa ra những đề xuất kiến nghị với Bộ Y tế và Sở Y tế tỉnh Sơn La: Đối với Bộ Y tế năm 2019 có thông tư 21/2019/TT-BYT ngày 21/8/2019 về hướng dẫn thí điểm về hoạt động y học gia đình hướng dẫn hoạt động y tế gia đình đây là hoạt động tốt thì người dân, trạm y tế vùng sâu vùng xa có điều kiện chăm sóc, gia đình khó khăn có thể hiểu hơn về chăm sóc y tế gia đình. Sở Y tế tạo điều kiện về biên chế đào tạo nhân lực tại các trạm y tế, đào tạo cử tuyển, muốn có bác sỹ tại xã thì có y sĩ được đào tạo về trạm làm; Thường xuyên tập huấn nâng cao trình độ y tê cơ sở. Sở Y tế có chính sách đối với bệnh viện tuyến huyện có sự luân phiên về giúp các tuyến xã, các cơ sở có trang thiết bị nhưng không có người biết sử dụng trang thiết bị, như máy siêu âm, máy xét nghiệm 18 thông số, nên luân chuyển cán bộ giúp trạm y tế cơ sở. Sở kết hợp với chính quyền có biện pháp giúp mọi người dân đều được mua thẻ bảo hiểm y tế, được đúng tuyến khi gặp căn bệnh hiểm nghèo được về tuyến tỉnh, tuyến trung ương được thụ hưởng các chính sách. 

Kết quả nghiên cứu của đề tài là những tài liệu quan trọng cho Sở Y tế tỉnh Sơn La, Bộ Y tế nắm bắt được thực trạng tại các trạm y tế cơ sở, từ đó có những định hướng trong việc đầu tư trang thiết bị, các chương trình đào tạo nhân lực cũng như các chính sách khuyến khích thu hút, luân chuyển, tăng cường bác sĩ cho trạm y tế xã trên địa bàn tỉnh.

Bích Đào